De opbaarplank: intiem alternatief voor een kist

Op een opbaarplank ligt een overledene gewikkeld in een lijkwade. Hierdoor voelt de overledene voor nabestaanden vaak dichterbij. Een opbaarplank is een goede optie voor mensen die een afgesloten kist onprettig vinden.

De opbaarplank in het kort:

• Een opbaarplank wordt ook wel draagbaar of opbaarplateau genoemd.
• Een lijkwade is verplicht bij een opbaarplank.
• De overledene is gewikkeld in een lijkwade, een wikkeldoek van natuurlijk materiaal. Deze is verplicht bij een opbaarplank.
• Begraven met een opbaarplank kan duurzamer zijn dan met een kist, omdat er minder hout nodig is.
• Het kan een fijne keuze zijn voor mensen met claustrofobie of die een afgesloten kist geen prettig idee vinden.
• Vanuit sommige geloven is een opbaarplank en lijkwade een standaard onderdeel van de uitvaart.
• Zelf een houten opbaarplank maken is ook mogelijk.

Wat is een opbaarplank?

Een opbaarplank is een andere mogelijkheid voor een uitvaartkist. Nabestaanden ervaren hun dierbare vaak dichterbij omdat er geen houten omkleding is. De dierbare is gewikkeld in een lijkwade. Een opbaarplank kan bij begraven, natuurbegraven en cremeren worden gebruikt.

Opbaarplank: altijd met lijkwade

Bij een opbaarplank ben je altijd verplicht om een lijkwade te gebruiken. Dit is een doek gemaakt van natuurlijke materialen, bijvoorbeeld hennep of bamboe. Sommigen kiezen voor een persoonlijke wade, zoals een deken van thuis. Dat mag, als de stof maar van natuurlijke materialen gemaakt is. Nabestaanden mogen hun dierbare zelf in de lijkwade wikkelen, wat kan helpen bij het afscheid en de rouwverwerking. Sommige geloven hebben speciale rituelen voor het wikkelen.

Kosten opbaarplank en lijkwade

Een opbaarplank kost gemiddeld tussen de € 200 en € 800, afhankelijk van de houtsoort. Een lijkwade kost gemiddeld € 250 tot € 1.000. Bij een DELA-verzekering in diensten wordt een Spar Massief-opbaarplank met lijkwade volledig vergoed. Een eigen doek als lijkwade is kosteloos. 

Heb je geen dienstenverzekering maar ben je wel lid van DELA? Bekijk alle prijzen voor leden in onze brochure. 

Soorten opbaarplanken

Een opbaarplank is meestal gemaakt van duurzaam hout, zoals bamboe, beukenhout of wilgentenen. De opbaarplank heeft een opstaande rand om vallen te voorkomen en sommige zijn bekleed. Voor een crematie moet de bodem plat zijn, zodat de opbaarplank makkelijk de crematieoven inschuift. Nabestaanden kunnen ook zelf een opbaarplank maken, zolang deze groot genoeg en draagbaar is.

Wij bieden in ons assortiment een opbaarplank aan waaronder de Spar Massief-opbaarplank van Europees dennenhout met bekleding van ecru linnen. Al deze opbaarplanken zijn geschikt voor begraven, cremeren en voor gebruik op natuurbegraafplaatsen.

Zelf een opbaarplank maken?

Wij krijgen wel eens de vraag of nabestaanden zelf een opbaarplank mogen maken. Hoewel dit mogelijk is, gebeurt het in de praktijk niet vaak. Dit komt doordat de tijd tussen overlijden en de uitvaart meestal kort is. Daarnaast zijn er meerdere eisen waaraan de opbaarplank moet voldoen. Zo moet de plank plat zijn en moet deze veilig verplaatsbaar zijn. Informeer altijd vooraf wat er mag en mogelijk is. Dit kan via onze Klantenservice per e-mail: klantenservice@dela.nl.

Duurzame opbaarplanken

Een opbaarplank bestaat uit onbewerkt natuurlijk materiaal. Er zijn verschillende duurzamere mogelijkheden, zoals wilgentenen en snoeiafval van knotwilgen. De duurzaamheid van de plank hangt ook af van de herkomst; Nederlandse materialen zorgt voor minder CO₂-uitstoot dan materiaal uit het buitenland. Dit kan aanzienlijk schelen als je een duurzame uitvaart belangrijk vindt.

Wanneer kies je voor een opbaarplank?

Een opbaarplank is in Nederland nog redelijk onbekend. Toch wordt er om verschillende redenen al wel voor gekozen, zoals:

• Als je een toegankelijk en benaderbaar afscheid wilt.
• Als je een kleine of afgesloten kist een onprettig idee vindt.
• Als je voor een lijkwade wilt kiezen. Dat is vaak in combinatie met een opbaarplank, maar dit kan ook met een mand of kist.
• Vanwege geloof of cultuur, zoals bij een Hindoestaanse of islamitische uitvaart.
• Als een bedopbaring niet mogelijk is. Het opbaren op een opbaarplank komt gevoelsmatig dichter in de buurt van een bedopbaring dan met een kist.

Betrokkenheid nabestaanden belangrijk

Veel nabestaanden kiezen niet voor een opbaarplank, omdat het nog niet zo gebruikelijk is. Soms vinden ze het confronterend om hun dierbare in een lijkwade te zien liggen. Als je zelf kiest voor een opbaarplank, is het aan te raden je nabestaanden bij je keuze te betrekken of dit vast te leggen in een uitvaartwensenboekje. Nabestaanden hebben achteraf vaak het positieve gevoel dichter bij hun dierbare te zijn geweest.

Opbaarplank duurzamer dan een uitvaartkist

Een opbaarplank is duurzamer dan een kist voor een begrafenis. Dit komt door de snellere afbraak en het gebruik van minder hout. Bij crematies is dit niet altijd zo. Soms is een invoerplank nodig, zoals bij een takkenbaar of wilgenmand. Elektrisch cremeren is dan een duurzamer alternatief. Er is dan geen extra hout nodig, wat zorgt voor minder CO₂-uitstoot dan bij een kist.

Bekijk het overzicht van DELA-locaties met een elektrische crematieoven.