Resomeren: zo werkt deze nieuwe uitvaartmethode

Resomeren in het kort

• Resomeren is een chemisch proces, alkalische hydrolyse, waarbij een overledene in drie tot vier uur oplost.
• Van het lichaam blijven alleen een stroperige vloeistof en botresten over.
• De nieuwe techniek is relatief goedkoop en zou duurzaam kunnen zijn. De milieu-impact hangt van verschillende factoren af.
• Het kabinet wil resomeren, onder voorwaarden, toestaan. Het kabinet heeft ook laten weten dat het wetsvoorstel dat dit moet regelen, pas in de eerste helft van 2024 bij de Tweede Kamer zal worden ingediend. Tot die tijd is resomeren sowieso niet toegestaan.
• De meeste mensen in Nederland staan niet afwijzend tegenover resomeren.
• Je kunt bij een resomatie een reguliere uitvaartdienst krijgen, net als bij cremeren of begraven.

Wat is resomeren?

Bij resomeren gaat een overledene in een resomeermachine of resomator. Dit is een stalen drukvat dat wordt gevuld met heet water en een chemische stof, meestal kaliumhydroxide, waarin het lichaam binnen drie tot vier uur oplost. Na afloop blijven alleen de botresten (calciumfosfaat) en een restvloeistof over, die er stroperig en zeepachtig uitziet. De gedroogde botten kunnen vermalen worden tot een wit poeder en kunnen net als bij een crematie in een urn worden gedaan.

Zo werkt resomeren

Fase 1: Een overledene kan een reguliere uitvaartdienst krijgen. Deze dienst is bij een resomatie niet anders dan bij een crematie of een begrafenis.

Fase 2: De overledene gaat gewikkeld in een lijkwade van zijde of wol op een opbaarplank de resomeermachine in. Een eventuele kist gaat niet mee.

Fase 3: Het stalen vat wordt gevuld met een alkalische vloeistof en water.

Fase 4: Door de temperatuur te verhogen en de druk op te voeren wordt het lichaam ontbonden. Dit duurt drie tot vier uur.

Fase 5: Alleen de botresten (calciumfosfaat) en een restvloeistof blijven over. Deze vloeistof ziet er zeepachtig uit.

Fase 6: Nabestaanden kunnen de botresten in een urn meekrijgen. Deze zijn in poedervorm, zoals bij de as na een crematie.

Dagblad NRC schreef er in december 2020 een uitgebreide reportage over na een bezoek aan de resomator.

Is de uitvaart anders dan een crematie of een begrafenis?

Nee, nabestaanden kunnen gewoon afscheid nemen van hun dierbare tijdens een reguliere uitvaart. De overledene ligt dan in een kist of opbaarplank. Daarna gaat de overledene gehuld in een doek van afbreekbaar materiaal, meestal zijde, de resomeermachine in. Zonder kist dus.

Resomeren in Nederland nog niet mogelijk

Resomeren is in Nederland nog niet toegestaan, maar het kabinet wil daar verandering in brengen. Daarvoor moet de Wet op lijkbezorging worden aangepast. Daarin is vastgelegd wat er met een lijk mag gebeuren. De bestaande opties zijn: begraven, cremeren of ter beschikking stellen aan de wetenschap. In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de Gezondheidsraad een beoordelingskader opgesteld en geadviseerd om resomeren op te nemen in de nieuwe uitvaartwet. DELA staat positief tegenover het mogelijk maken van resomeren. Op zijn vroegst zal het wetsvoorstel dat resomeren mogelijk moet maken, begin 2024 naar de Tweede Kamer worden gestuurd.

Wie kijkt naar mogelijkheden voor een duurzame uitvaart kan in Nederland al kiezen voor elektrisch cremeren. Bij DELA kunnen mensen kiezen voor een elektrische crematie. Daarvoor zijn geen fossiele brandstoffen nodig. Dit is beter voor het milieu.

Resomeren toegestaan in sommige landen

In sommige delen van Amerika en Canada is resomeren van mensen toegestaan. Soms wordt er na het resomeerproces zuur aan de vloeistof toegevoegd om deze pH-neutraal te maken. Zo kan de vloeistof op het oppervlaktewater worden geloosd. In andere landen wordt de techniek al toegepast bij dieren. Aartsbisschop Desmond Tutu liet zich na zijn overlijden resomeren in Zuid-Afrika.

Is resomeren milieuvriendelijk?

Resomeren kan in de toekomst een milieuvriendelijke oplossing zijn. Bij resomatie van een lichaam komt geen CO₂ vrij. Ook gaat de kist of opbaarplank niet mee de resomator in, waardoor deze opnieuw kan worden gebruikt. Hoe milieuvriendelijk resomeren daadwerkelijk is, hangt af van de regels en richtlijnen die de overheid straks oplegt. Tot op heden is er nog geen afdoende oplossing om de restvloeistof duurzaam af te voeren. Ook moeten er mogelijkheden komen om de chemische vloeistof duurzaam te produceren. Ook daar is nog geen uitsluitsel over. Dit zijn belangrijke vraagstukken waar de mate van duurzaamheid van afhangt.

Kabinet over de mogelijkheden

Het kabinet overweegt momenteel de mogelijkheden voor het produceren en afvoeren van de chemische oplossing. Voor de botresten kan dezelfde regelgeving van toepassing zijn als voor cremeren. Voor het afvoeren van de restvloeistof zijn verschillende opties. Denk aan de bemesting van akkers en productiebossen. Dit zijn bossen voor bijvoorbeeld papierfabricage. Ook is het mogelijk de vloeistof mee te geven aan nabestaanden of te gebruiken voor de vervaardiging van biogas. Ook zijn er technische eisen voor de resomeermachine nodig, waarbij het milieu, de veiligheid en overlast voor onder meer omwonenden meewegen. Sommige mensen vinden het een eng idee dat de stof misschien in de riolering verdwijnt en in het oppervlaktewater terechtkomt. De overheid kijkt samen met drinkwaterbedrijven ook naar de zuiveringsmogelijkheden.

Wat kost resomeren?

Een resomator is een relatief eenvoudig apparaat en heeft weinig onderhoud nodig. Geschat wordt dat resomeren gemiddeld even duur wordt als cremeren. Een uitvaart met een crematie kost gemiddeld rond de zevenduizend euro. Hoe duur resomeren straks daadwerkelijk is, hangt af van de eisen en regelgeving voor bijvoorbeeld het milieu. Ook bepalen onder meer de prijs van de alkalische vloeistof, de energiekosten en de kosten voor het verwerken of afvoeren van de vloeistof het prijskaartje.

Hoe staan Nederlanders tegenover resomeren?

De meeste Nederlanders staan niet negatief tegenover resomeren, zo blijkt uit draagvlakonderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken. 40 procent van de deelnemers oordeelt positief over resomeren, 30 procent is neutraal. De deelnemers zien resomeren vooral als een ‘interessant, goed en milieuvriendelijk alternatief’ voor begraven of cremeren.

Oplossen in vloeistof ‘fijn idee’

Sommige mensen zouden het prettiger vinden om na hun dood op te lossen in vloeistof dan te worden verbrand of begraven. Anderen associëren resomeren juist met het laten verdwijnen van een lijk in een zoutzuurbad in misdaadfilms. Ook onder religieuze groepen roept resomeren weerstand op, zo blijkt uit hetzelfde onderzoek.