Uitvaartverzorger Peer zorgt voor kleine onvergetelijke momenten

Zodra er een melding van overlijden binnenkomt in Peers regio, maakt hij tijd voor het eerste gesprek met de familie. ‘Vaak lukt dat nog op dezelfde dag. Daar doe ik mijn best voor, want voor de nabestaanden is dat heel belangrijk. Ze willen graag weten waar ze aan toe zijn.’

Als Peer een paar uur later voor de deur staat, is het ijs meestal snel gebroken. ‘Mensen voelen bij mij: dit zit goed. Ik weet niet waarom, maar dat is altijd al zo geweest. Als ik mijn kinderen vroeger naar school bracht, hing de halve klas aan m’n been.’ Misschien heeft het ermee te maken dat Peer geen oordeel velt. ‘Soms zit ik bij mensen aan tafel die lelijke dingen zeggen. Het is een emotionele tijd voor ze en de band met de overledene kan ingewikkeld zijn geweest. Ik probeer ruimte te geven aan alle emoties, ook aan de negatieve. Het mag er allemaal zijn, ik doe even goed m’n best voor iedere familie.’

Rouwbezoek is vaak troostend

Peer is meestal tweeënhalf uur bij de familie en neemt alle wensen voor het afscheid met ze door. ‘Bij sommige keuzes denk ik: dat zou ik anders doen. Zo willen mensen hun dierbare voor het afscheid vaak nog één keer zien, namelijk op de dag voor de uitvaart. Daar wordt voor gekozen, omdat er dan genoeg ruimte is om het rouwbezoek op de rouwkaarten aan te kondigen. Maar ik weet uit ervaring dat mensen daar vaak spijt van krijgen. Want na dat ene rouwbezoek zien ze hun dierbare nooit meer. Ik raad ze dus aan om zelf al een keer eerder te gaan, alleen met de naaste familie.’

Peer is blij dat hij kan putten uit zijn lange werkervaring maar benadrukt dat hij het meeste leert van de nabestaanden zelf. ‘Mensen willen bijvoorbeeld vaak een foto van de overledene op de kist zetten. Ik denk dan: Waarom? We gaan tijdens de dienst op twee grote schermen foto’s laten zien. Bovendien is een foto op de kist alleen goed te zien voor mensen op de eerste rij. Nabestaanden kunnen op zo’n moment tegen me zeggen: ‘Je hebt gelijk, maar wij vinden het tóch mooi.’ Natúúrlijk, denk ik dan, zo simpel is het eigenlijk gewoon. Ik geef de nabestaanden adviezen, maar zij maken de keuzes.’

Uitvaartbegeleiding achter de schermen

Meteen na het eerste gesprek met de familie zet Peer de planning en organisatie voor de uitvaart in werking. Als eerste moet het bestellen van de kist en het drukwerk worden gedaan, en het aansturen van het crematorium of uitvaartcentrum. ‘De kleding moet bijvoorbeeld snel die kant op voor de verzorging. Ook moet ik doorgeven hoe de uitvaart er in grote lijnen uit gaat zien.’

Ook met het papierwerk gaat Peer meteen aan de slag: dat kan tegenwoordig gewoon online. ‘Ik moet bijvoorbeeld het zogenaamde verlof regelen. Een arts stelt daarvoor een document op waarin staat wie er is overleden. Met deze zogenaamde A-verklaring doe ik aangifte van overlijden bij de burgerlijke stand van de gemeente. Vervolgens wordt er toestemming tot begraving of verbranding afgegeven. Als iemand na de wettelijke termijn wordt begraven, moeten we een forensisch arts inschakelen én moet de burgemeester toestemming geven voor de uitvaart.’

Ook een aanvraag voor een graf moet Peer indienen. En sommige begraafplaatsen vragen om een verklaring waarin staat dat er alleen afbreekbare materialen in de kist liggen. ‘De uren tot het afscheid tikken ondertussen gewoon door. Het komt altijd goed, maar soms moet ik er hard aan trekken.’

Naast al het praktische en juridische regelwerk, blijft Peer in nauw contact met de nabestaanden. ‘Ik vraag ze regelmatig hoe het met ze gaat en of het lukt met de voorbereidingen. Veel families willen de bloemen graag zelf regelen, en dan controleer ik of dat allemaal lukt. Daarnaast zijn ze vaak druk bezig met het maken van een presentatie voor de dienst. Als ze daarbij vastlopen, vraag ik of er kleinkinderen of andere familieleden zijn die kunnen ondersteunen. Als dat niet zo is, laat het me niet los en moet ik er iets mee. Ik stel dan bijvoorbeeld voor om het over te laten aan het crematorium.’

Aanvoelen wat de familie nodig heeft

Op de dag van het afscheid heeft Peer alle belangrijke dingen geregeld en is zijn rol vaak wat kleiner. Zeker als er een woorddienstbegeleider bij betrokken is: iemand die samen met de familie het verhaal maakt over hun dierbare en dit verhaal eventueel ook uitspreekt tijdens het afscheid. Toch heeft Peer achter de schermen alles in de gaten. ‘De familie merkt het meestal niet, maar ik zit overal bovenop. Op praktisch én op emotioneel vlak.

Laatst had ik bijvoorbeeld een dienst waarbij de ex-schoonzoon samen met z’n nieuwe vriendin op de eerste rij ging zitten. Tijdens het regelgesprek had de familie aangegeven haar er liever niet teveel bij te willen hebben, dus ik heb dat in de gaten gehouden. Toen de familie na de dienst in de aula achterbleef om nog even in alle rust afscheid te kunnen nemen, bleven zij er ook bij staan. Ik voelde: nee, dit moment is voor de naaste familie. Ik heb toen tegen de ex-schoonzoon en z’n vriendin gezegd: ‘Kom, ik begeleid jullie alvast naar de horecaruimte.’ Netjes, en duidelijk.’

Peer denkt tot het allerlaatste moment mee met de nabestaanden. Vaak ontstaan er zo de mooiste momenten. ‘Laatst liepen we bij een uitvaart met de familie achter de kist aan naar het crematorium. Er was een klein kindje bij dat niet zover kon lopen. Dat kindje zat vroeger altijd bij opa op schoot, dus ik stelde heel spontaan voor: ‘Kom, we zetten ’m op de kist.’ Zo gezegd, zo gedaan. Het kindje had lol, de ouders hadden even ruimte voor zichzelf en de gasten moesten lachen toen we de aula binnenkwamen. Om dit soort momenten gaat het toch gewoon? Natuurlijk mag er gehuild worden tijdens een afscheid, natuurlijk is er alle ruimte van de wereld voor verdriet. Maar ik wil ook dat mensen er een goed gevoel aan overhouden. Als ze uiteindelijk met een glimlach op het gezicht naar huis gaan, vind ik dat ontzettend mooi.’