Stappenplan

Hoe moeilijk het ook is: na het verlies van een dierbare gaat het leven door. Een passend afscheid is een eerste stap binnen het rouwproces. Dit stappenplan voor het regelen van een uitvaart helpt je op weg.

 

‘Met hindoeïstische rituelen sluiten we mijn moeders leven goed af.’

Malti en haar broer en zussen regelden een hindoeïstisch afscheid voor hun moeder. Ze waren niet bekend met de vele rituelen die er bij zo’n afscheid komen kijken. Samen met uitvaartverzorger Rolf regelden ze alles tot in de puntjes. ‘Rolf kende de rituelen, maakte alles zo makkelijk mogelijk en zorgde dat wij ons over alle praktische zaken geen zorgen hoefde te maken.’

Stroming binnen het hindoeïsme

Onze ouders hangen een stroming aan in het hindoeïsme waar alle rituelen specifiek getimed en uitgevoerd moeten worden, zodat mijn moeders geest kon overgaan van deze naar de andere wereld. Toen ik de dag nadat mijn moeder overleden was met Rolf sprak, werd me al snel duidelijk dat hij meer wist dan ik van wat ons te wachten stond. Je zit in een roes, alles overkomt je en dit was de eerste keer dat wij zo’n afscheid regelden. Er kwam zoveel op mij en mijn broer en zussen af. Op het ene moment ben je de klap aan het verwerken en op het andere moment ben je de bloemen aan het uitkiezen.

Een hindoeïstisch afscheid

Afscheid nemen van een dierbare is ontzettend moeilijk maar tegelijkertijd ook heel belangrijk. Een mooi afscheid zorgt namelijk voor fijne herinneringen. We vinden het daarom erg belangrijk dat de uitvaart met veel zorg en ruimte voor eigen wensen en tradities wordt ingevuld.

Meedenken

‘Dat we op iemand konden leunen die dit al vaker gedaan had, maakte alle verschil. Vanaf het allereerste moment dacht Rolf met ons mee. Zo hadden wij al een bepaalde locatie in ons hoofd, maar wist hij er eentje waar we de vuurdienst en de afscheidsdienst op één locatie konden houden. Hij maakte zelfs een schema voor ons, zodat we wisten wat we op welke dag gingen regelen. Rolf had achter de schermen altijd overzicht en dat maakte dat we ons nooit gehaast voelden tijdens de voorbereidingen en de afscheidsdienst.’

Oma & vriendin

‘Vlak na mijn moeders overlijden, gaf de pandit aan dat het tijdstip waarop ze stierf niet gunstig was. Dat maakte me best angstig, want nu moesten we een aantal extra rituelen uitvoeren om te voorkomen dat er eventueel nog vijf andere overlijdens in de familie plaats zouden vinden. De pandit bad en er werden extra offers gebracht. Zo maakten we vijf poppetjes van rijstemeel en luciferstokjes die personen voorstelden. Samen met de pandit kleedden we de poppetjes aan en gaven we ze een voor een aan mijn moeder mee. Ondanks dat het zwaar was, voelden we ons constant sterk in het maken van de beslissingen. Het voelde alsof onze moeder ons hielp en de weg wees. In de vorm van vogels en vlinders was zij continu om ons heen. 

Op de afscheidsdienst spraken de kleinkinderen. Zij waren zo belangrijk voor mijn moeder. Ze vertelden hun eigen verhaal maar één ding benoemden ze allemaal: “ze was niet alleen onze oma, maar ze was ook onze vriendin.” Dat ontroerde ons zo. Als m’n moeder het gehoord heeft dan heeft ze ook gehuild. Want zo was ze inderdaad, begaan met iedereen. Ze lachte met ons in onze vreugde en ze huilde met ons in ons verdriet. Ze was levendig, grappig en altijd aan het lachen. Dat wilde ze meegeven aan ieder kind en kleinkind: blijf lachen, wat er ook gebeurt.

Het duurt voor ons een jaar om alles ritueel af te sluiten. Op 30 januari houden we het zesmaanden-ritueel en dan weer een half jaar later nog de laatste rituelen voor haar verlossing zodat haar geest verder kan gaan en eventueel opnieuw geboren kan worden. Met deze rituelen sluiten we haar leven goed af, en dat geeft me rust en vrede. Het zijn de laatste plichten die je voor je ouders vervult als kind en dat doen we met liefde.’

Doorleven door te herinneren

‘Ik bel mijn vader dagelijks en dan hebben we het sowieso over haar. Hij vertelt me hoe vaak hij die dag om haar gehuild heeft. “Natuurlijk, je mag haar missen, als je ook maar lacht om de mooie herinneringen,” zeg ik dan. Zo verft hij nog steeds zijn haar omdat zij hem er altijd op wees dat hij netjes de straat op moest gaan. Dat soort dingen in stand houden, samen terugdenken aan de mooie momenten en met foto’s doen alsof ze er nog is, dat helpt me het meest. 

Ik vraag mezelf regelmatig af wat mama zou willen dat ik doe. Ze zou bijvoorbeeld niet willen dat we te lang verdrietig zijn. Ze zei altijd: “Als ik er niet meer ben, moeten jullie verdergaan. We komen elkaar vast wel weer tegen, dus laat me maar los.” Door haar woorden opnieuw te horen, ga ik verder met mijn leven. Dat lukt nog niet altijd helemaal, maar al wel af en toe.’ 

Stap voor stap een persoonlijk afscheid regelen

Een afscheid regelen, hoe doe je dat? In een tijd waarin emoties vaak een grote rol spelen, moet je beslissingen nemen. Welke keuzes komen er op je af? Dit stappenplan voor het regelen van een uitvaart helpt je op weg.