Het regelen van een hindoeïstische uitvaart

Bij een hindoeïstische uitvaart staat het Brahman centraal. Een goddelijke bron waarin Hindoes geloven. De heilige geschriften dragen de verzamelnaam ‘Veda’s’. Hindoefamilies hebben een bijzondere band met hun hindoe priester: de pandit. Bij overlijden leest, zingt en bidt de pandit met de familie.

Wij helpen je graag

De pandit, de hindoepriester, begeleidt de familie tijdens het verlies van een dierbare. Zij bespreken samen de tradities en gewoonten die belangrijk zijn voor de nabestaanden. Wij hebben kennis en ervaring met het organiseren van een hindoeïstische uitvaart en we helpen waar we kunnen. We zetten hier de belangrijkste rituelen en veel gestelde vragen voor je op een rij.

Chat met onze medewerkers

De twee grote stromingen in het Hindoeïsme

De grootste van de twee stromingen in het Hindoeïsme is Sanaatan Dharma. De andere stroming is de Arya Samaj. Beide stromingen kennen hun eigen rouwrituelen voor een respectvolle hindoeïstische uitvaart.

Stroming 1: Sanaatan Dharma

De Sanaatan Dharma, de traditionele stroming, kent drie verschijningsvormen van God; Brahman, Vishnoe en Shiva. Zij zijn op aarde verschenen en hebben het dagelijks bestuur over het heelal en de aarde. De Sanaatan Dharma zien God als een onzichtbare en allesomvattende God, maar hij is ook aanwezig in tastbare beelden. Meditatie en bidden is makkelijker met een beeld waarin God aanwezig is om je op te concentreren. Daarom hebben Sanaatan Dharma hindoes thuis een altaar en afbeeldingen van de goden. De Sanaatan Dharma is zelf ook weer onder te verdelen in twee stromingen; de Brahmaanse orthodoxe stroming en de Karma Wadi.

Stroming 2: Arya Samaj

De andere grote stroming is Arya Samaj. Dit is een stroming gebaseerd op principes van emancipatie en ontwikkeling. Hier kunnen bijvoorbeeld ook vrouwen voorganger worden. De Arya Samaj vereren geen beelden en brengen ook geen offers bij beelden. Zij gaan ervan uit dat er één god is; Brahman en dat God in alle mensen aanwezig is. Voor beide stromingen zijn de rituelen om de goden of god te danken van belang. Over het algemeen kun je zeggen dat bij de Arya Samaj de nadruk meer ligt op de gebeden en het lezen van de heilige boeken dan op het uitvoeren van de verschillende ingewikkelde handelingen die bepalend zijn voor de Sanaatan Dharma.

Reïncarnatie na de uitvaart

Reïncarnatie, oftewel wedergeboorte, staat centraal in het leven van alle hindoes. De mens is opgenomen in een cyclus van leven en dood die zich telkens weer herhaalt. Uiteindelijk kan de hindoe zijn bestemming vinden door op te gaan in het eeuwig goddelijke. Hindoes geloven dat elk mens na de dood verantwoording moet afleggen voor zijn daden. God beloont degene die goed geleefd heeft. Door het uitvoeren van religieuze en sociale plichten, bidden en mediteren kan de hindoe dus zijn volgende leven beïnvloeden.

Stervensbegeleiding

In de laatste uren voor het overlijden leest en bidt de pandit met de stervende en zijn familie. Er wordt een offervuurtje met geurige kruiden gebrand. De pandit leest voor uit de heilige boeken en gaat voor in gebed. Soms wordt ook samen gezongen. Bij de Sanaatan Dharma druppelt de pandit water op de tong van de stervende als symbool van het leven brengende water van de rivier de Ganges. De pandit bindt ook een koordje om de hals of pols. Dat koordje mag niet meer verwijderd worden.

Een mooie herinnering aan de overledene

Kort na het overlijden brengt men hun overleden dierbare meestal over naar een crematorium of uitvaartcentrum, waar men de voorzieningen heeft om rouwrituelen uit te voeren, zoals een speciale afzuigkap zodat er vuuroffers gebracht kunnen worden. De overledene wordt gewassen en verzorgd door de directe familieleden. Hij of zij wordt netjes aangekleed en goed verzorgd. Een man krijgt een pak aan, een vrouw wordt gekleed in een traditionele sari. Het is belangrijk dat de nabestaanden een mooie herinnering aan de overledene kunnen behouden, dus de uitvaart wordt met zorg uitgevoerd. Bij de traditionele hindoes scheert de pandit bij de man het hoofdhaar af, op een klein plukje op de kruin na. Vervolgens wordt het hoofd bedekt met een tulband. Bij een vrouw worden de haren los gekamd en wordt een sluier voorgedaan.

Geen vlees, alcohol of make-up in tijden van rouw

Met het overlijden gaat voor de directe familie een periode van verschillende regels in. Voor alle hindoes geldt dat zij een bepaalde periode vegetarisch eten en geen alcohol nuttigen. Men draagt witte rouwkleding en geen sieraden of make-up. Met name voor de Sanaatan Dharma is het van groot belang dat het huis van de overledene zeer schoon wordt gehouden. De vloer moet regelmatig gedweild worden, maar stofzuigen of vegen mag niet, omdat men bang is dat de geest van de overledene kan verdwijnen in een kier, of in water of voedsel in het huis. Om die reden mag men ook niet koken of een vuurtje maken. Voor de directe familieleden wordt door anderen eten meegebracht. Deze regels gelden niet voor de Arya Samaj, die niet geloven in de aanwezigheid van de geest van de overledene.

Zuiverheid en licht

Tijdens het rouwbezoek is de kist open. Bij het hoofdeinde staat een diya, een speciaal kaarsje van gesmolten boter in een klein aardewerken bakje. Dit is een symbool van zuiverheid en licht. Men bidt en er worden toespraken gehouden. Aan het einde loopt iedereen langs de kist. Het tonen van verdriet is heel gewoon: mannen en vrouwen laten hun emoties de vrije loop. De dagen na het rouwbezoek gaan mensen op rouwbezoek bij de nabestaanden thuis.

De snelste weg terug naar de bron

Hindoes geven de voorkeur aan een crematie, omdat het de snelste manier zou zijn om het lichaam terug te laten keren naar de ‘bron’. Op de dag van de crematie komt de pandit naar het huis van de naaste familie om hen te helpen met de voorbereidingen voor de crematieplechtigheid. Het is belangrijk dat iedereen zo rein mogelijk aan de plechtigheid deelneemt. Bij de Sanaatan Dharma is het gebruikelijk dat een zoon of een andere man uit de familie zijn hoofdhaar afscheert om bij de uitvaart te kunnen optreden als offeraar. Als een vrouw weduwe is geworden, wordt ook voor haar een speciaal ritueel uitgevoerd om haar overgang van getrouwde vrouw naar weduwe te benadrukken. Voor de crematie vindt eerst nog een plechtigheid plaats voor de familie. Bij de Arya Samaj ligt hierbij de nadruk op het voorlezen van teksten, het reciteren van voorgeschreven mantra’s en een persoonlijk afscheid van de overledene.

Nog eenmaal langs het huis

Als dit mogelijk is, zal het rouwvervoer en de stoet volgauto’s nog eenmaal langs het huis van de overledene rijden. Bij aankomst voeren de Sanaatan Dharma een speciale handeling uit: het afscheid van de aarde. De kist wordt op een laken geplaatst. De dragers, zonen en mannen uit de familie, tillen de kist op en zetten deze na enkele passen weer neer. Dat gebeurt vijf keer. De antyestisamskara, de crematieplechtigheid, kent tal van rituelen met vuur, wierook en kruiden. De hindoes van de Arya Samaj-stroming beperken zich veelal tot gebeden en het aansteken van een klein kaarsje in een schaaltje. Er wordt ook wel gezongen, bijv. het lied ‘Jai Jaga disehare’, waarvan de tekst vaak ter plaatse wordt uitgedeeld. Soms wordt ook de lievelingsmuziek van de overledene gedraaid, met traditionele en religieuze liederen.

Het vuur ontsteken

Na afloop van de crematieplechtigheid gaan de aanwezigen naar huis. Voor de directe familie volgt nog een laatste plechtigheid. De kist is open en men plaatst een diya kaarsje in de kist bij hun overleden dierbare. Onder het zeggen van mantra’s en het lezen van teksten door de pandit wordt op deze manier symbolisch het vuur ontstoken door de oudste zoon. Vervolgens wordt de overledene, het liefst zonder kist, gecremeerd.

Het huis zuiveren

Tot slot volgt voor de Arya Samaj na afloop van de crematie een zuiveringsceremonie, gehouden in het huis van de overledene of in het huis waar deze ziek is geworden. Daarmee is voor hen de zorg voor de overledene beëindigd. De Arya Samaj zijn van mening dat iemand zelf verantwoordelijk is voor zijn daden en daar verantwoording voor moet afleggen. De familie kan daar na de dood niets meer aan doen.

Strenge rouw

Na de crematie volgen voor de Sanaatan Dharma 12 of 13 dagen strenge rouw voor de hele familie. De familie leest uit de heilige boeken, die levenslessen meegeven en troost bieden. Aan het einde van de periode worden offers gebracht. De Sanaatan Dharma geloven dat zij via het brengen van offers voor de overledene hem of haar kunnen helpen en omgekeerd ook om hulp kunnen vragen.

Alle wateren staan in verbinding met de Ganges

Na het ophalen van de as verzamelt de familie zich om de as te verstrooien. Daarbij wordt meestal gekozen voor verstrooiing op de Noordzee, hoewel ook as verstrooid wordt op andere plaatsen boven water. De gedachte is dat alle wateren op aarde met elkaar in verbinding staan en dat zo de as van de overledene ook opgenomen wordt in de heilige Ganges.

Wat zijn veel gestelde vragen over een hindoeïstische dienst?

Kan een Hindoestaanse uitvaartverzorger de uitvaart leiden?

We doen ons best om aan deze wens te voldoen. Het is goed om te weten dat alle uitvaartbegeleiders van DELA ook kennis hebben van de gebruiken en tradities die horen bij een hindoeïstisch afscheid. Ook de niet-Hindoestaanse uitvaartbegeleiders.

Kan een persoon in witte doeken in plaats van een kist gecremeerd worden?

Dat is afhankelijk van de voorschriften van het crematorium. In sommige gevallen kan een overledene op een opbaarplank zonder deksel worden gecremeerd. Maar in andere gevallen kan dit niet vanwege brandveiligheidsvoorschriften van de locatie.

Kan de as binnen tien dagen verstrooid worden?

Volgens de Nederlandse wet moet de as na de crematie nog dertig dagen bij het crematorium blijven. Willen nabestaanden de as eerder verstrooien, dan kan dit worden aangevraagd bij justitie. Dit gebeurt via de uitvaartverzorger en het crematorium. Bij een geldige reden, zoals geloofsovertuiging of het meenemen van de as naar het buitenland, wordt de as eerder vrijgegeven. Omdat we weten hoe belangrijk het is dat de overledene zijn weg kan vinden naar de andere wereld, dienen we dit verzoek altijd zo snel mogelijk in als hierom wordt gevraagd.

Kan de wassing en verzorging bij DELA plaatsvinden?

Ja, dat kan. Op al onze locaties hebben we verzorgingsruimtes. Wij kunnen indien gewenst de familie ook helpen bij de laatste verzorging. Daarbij proberen we er rekening mee te houden dat vrouwen door vrouwen gewassen worden en mannen door mannen. We hebben ook ervaring met het kleden van de overledene in traditionele kleding en het plooien van de sari.

Kan er een vuurdienst bij DELA plaatsvinden?

Tijdens het regelgesprek worden alle wensen besproken. Afhankelijk van de mogelijkheden op de dichtstbijzijnde uitvaartlocatie, bekijken we of de vuurdienst bij DELA, in het crematorium of thuis plaatsvindt. Als de vuurdienst bij DELA is, zorgen we dat de begeleiders op gepaste afstand aanwezig zijn.

Wanneer keert DELA de uitvaartverzekering uit na overlijden?

DELA keert de verzekering uit nadat we alle benodigde documenten ontvangen hebben. Wij informeren je welke documenten we nodig hebben. Na ontvangst van de documenten ontvangt de begunstigde van ons binnen 10 werkdagen de vergoeding op het door hem of haar opgegeven IBAN-rekeningnummer. Wil je (een deel van de) de verzekering sneller uitgekeerd krijgen? Bijvoorbeeld om een deel van de uitvaartkosten direct te kunnen betalen? Dan denken we graag met je mee over een oplossing.

Staat je vraag er niet tussen?

Bekijk dan hier alle informatie over het regelen van een uitvaart.