Rouwen op het werk: Hoe ondersteun je jouw collega na een overlijden?

‘Verlies is veel meer dan verdriet om de overledene’, zegt rouwdeskundige Marrit van Exel, die jarenlang als hr-manager werkte en haar man en oudste dochter verloor. ‘Een overlijden heeft invloed op ieder onderdeel van het leven van de nabestaanden. Verliest je collega bijvoorbeeld haar partner, dan verliest ze vaak de belangrijkste persoon in haar leven én verandert haar dagelijks leven ingrijpend. De stress en het verdriet die daarmee gepaard gaan kunnen invloed hebben op de gezondheid, zowel lichamelijk als geestelijk. Ook kunnen relaties en vriendschappen veranderen. Veel mensen zeggen tegen me: Ik weet niet wat me overkomt, het lijkt wel alsof ik mezelf kwijt ben.’

Weer aan het werk na rouwverlof

Mensen vinden het vaak spannend om na een overlijden weer aan de slag te gaan. ‘Ze willen hun collega’s niet lastig vallen met hun verdriet of zijn bang dat ze moeten huilen’, zegt Marrit. ‘Respecteer dat, maar laat wel merken dat je er bent voor die ander, bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Ik vind het heel erg dat je dit moet meemaken.’ Of, als je het echt niet weet: ‘Ik weet niet goed wat ik moet zeggen, maar het lijkt me heel zwaar.’ Ben je geen prater, dan kun je een kop thee halen voor je collega of gewoon even een hand op haar schouder leggen. ‘Waar het om draait, is aandacht voor je collega’, zegt Marrit. ‘Daarmee geef je aan: ik zie jou, ik ben er voor je.’

Blijf in gesprek met je rouwende collega 

‘Iedereen gaat anders om met verlies’, zegt Marrit. ‘Waar mensen wel of geen behoefte aan hebben, verschilt sterk. De enige manier om daar achter te komen, is door er naar te vragen.’ Daarnaast kan het helpen om bepaalde afspraken te maken. ‘Een weduwnaar die ik heb begeleid, had met zijn collega’s de afspraak dat ze een rondje met ’m zouden lopen zodra hij naar zijn scherm zat te staren. Op die manier kon hij even zijn verhaal doen en daarna weer verder.’ Daarbij is het wel belangrijk dat de afspraken ook weer aangepast kunnen worden, want rouwende mensen hebben vaak sterk wisselende emoties en kunnen niet altijd inschatten wat ze nodig hebben en wanneer. ‘Heb er begrip voor als je collega toch geen rondje wil lopen en vraag het de volgende keer gewoon weer. Blijf haar erbij betrekken.’

Emoties op het werk 

Huilen op het werk is voor de meeste mensen lastig en wat ongemakkelijk. Wat je volgens Marrit vooral niet moet doen, is het verdriet van je collega negeren. Vraag in plaats daarvan of ze even wil praten of liever even tijd voor zichzelf wil. ‘Je collega weet zo dat ze bij je terecht kan. Bovendien is verdriet vaak sneller weer ‘uit het systeem’ als iemand even kan huilen, waardoor er weer ruimte ontstaat voor het werk. Is er echt sprake van een huilbui, die ook na een gesprekje of wandeling niet stopt, dan kan je collega misschien beter naar huis gaan om daar weer tot rust te komen. Dat soort beslissingen worden meestal samen met de leidinggevende genomen.’

Wees je bewust van wat een overlijden doet met iemand

Stilstaan bij leuke dingen is veel makkelijker dan stilstaan bij moeilijke, verdrietige dingen. Met name op het werk, waar vaak toch een zakelijkere of meer prestatiegerichte cultuur heerst. Rouw van een collega kan daardoor snel weer naar de achtergrond verdwijnen. Let erop dat het niet vergeten wordt en sta er regelmatig bij stil. ‘Met name van die gelukkige gezinsmomenten die je in reclames ziet zijn moeilijk voor nabestaanden’, zegt Marrit. ‘Vraag rond de feestdagen en op Vaderdag of Moederdag aan je collega hoe het met haar gaat en of ze zich een beetje redt. Ook als er geen directe aanleiding voor is, wordt die aandacht enorm gewaardeerd. Mensen voelen daardoor dat ze er niet alleen voor staan.’