Psycholoog Steven Pont over het opvoeden van kinderen
Als ouder wil je niks liever dan een gelukkig en zorgeloos leven voor je kind. Wat geef je je kind mee om dat mogelijk te maken? Leer je het al vroeg zelfstandig te zijn of kies je voor een beschermende aanpak? En, hoe doe je dat dan? We vroegen het aan ontwikkelingspsycholoog en systeemtherapeut Steven Pont.
‘Om uiteindelijk een zelfstandig bestaan te kunnen leiden, moeten kinderen zich op lichamelijk, sociaal én emotioneel vlak ontwikkelen. Ouders hebben de taak om hun kinderen daarbij te ondersteunen, door sensitief te zijn voor de ontwikkelingsfasen van hun kind en daarop te reageren. Zie je bijvoorbeeld dat je kind klaar is om te gaan lopen - een ontwikkeling op lichamelijk vlak -, dan is het belangrijk dat je bereid bent om een paar weken lang met je kind banjerend aan je vingers door de kamer te lopen. Is je dochter emotioneel omdat Els niet met haar wil spelen - een ontwikkeling op emotioneel vlak -, zeg dan niet ‘dat gaat wel weer over’ maar heb er een gesprekje over. Vraag eerst hoe ze zich door het gedrag van Els voelt en daarna hoe jij haar daarbij kunt helpen. Hoe ouder je kind is, hoe meer je dat soort gesprekjes kunt uitbreiden. Speel je tijdens het opvoeden goed in op de ontwikkelingsfasen van je kind, geef je je kind basisveiligheid mee. Met die basisveiligheid kan je kind uiteindelijk zelfstandig de wereld in. Je kunt iets pas loslaten als je het eerst goed hebt vastgehouden.’
Tips bij opvoeden
Ken je de infographic met de feiten en cijfers over hoe Nederlanders tegen hun eigen opvoeding aan kijken? Deze laat de uitkomst zien van het onderzoek wat DELA heeft gedaan naar wat Nederlanders hebben geleerd van hun ouders en wat zij willen doorgeven aan hun eigen kinderen.
Op naar een zorgeloze toekomst
‘Veel ouders willen een zorgeloze toekomst voor hun kind, maar daarmee leggen ze de lat wel heel hoog: geen enkel leven is vrij van zorgen. Je kind gaat een keer geplaagd worden op school, je kind gaat een keer een 3,8 halen voor biologie. Je zoon of dochter tegen dat soort tegenslagen beschermen, is niet de manier om ermee om te gaan. Wat je wel kunt doen, is je kind ondersteunen om steeds meer situaties zelf op te lossen. Vertel je dochter niet hoe ze met Els moet omgaan, maar laat het haar in een gesprek zelf ontdekken. Wat ook belangrijk is, is eigen initiatieven aanmoedigen. Een kind van negen in mijn omgeving zei laatst tegen haar moeder ‘Mama, ik wil vanavond koken’, waarop die moeder zei: ‘Nee, doe maar niet.’ Maar waarom niet? Laat dat kind lekker koken. Geef het 10 euro, laat het zelf naar de supermarkt gaan en zeg: ‘Ik ben heel benieuwd vanavond.’ Als het misgaat, ben je er gewoon bij en is er dus niks aan de hand. Kinderen moeten het leven leren door ervaringen te mogen opdoen. Ook dingen die niet lukken, zijn ervaringen. Ze hebben daar later als ze op eigen benen staan alleen maar voordelen van.’
Loop achter je kind
‘Wat kinderen nodig hebben, is een ouder die eerst voor ze loopt, dan naast ze loopt en uiteindelijk achter ze loopt. Het klinkt wat onvriendelijk, maar als ouder moet je ervoor zorgen dat je uiteindelijk overbodig bent. Veel ouders hebben de neiging om de toekomst van hun kind te willen invullen, om vanuit een soort helikopterview te zeggen: ‘daar moet jij heen.’ Doe dat niet maar geef ze de ruimte om voorop te lopen en hun eigen keuzes te maken. Wij zijn niet degenen die de toekomst van onze kinderen moeten vormgeven; ze mogen dat zelf doen. Loopt het een keer mis of vragen ze om hulp, dan zijn we altijd in de buurt om ze te ondersteunen.’
Wat kan je nu al regelen voor je kind?
Om je kind een zo zorgeloos mogelijke toekomst mee te geven, is niet alleen de emotionele opvoeding van belang. Download de praktische checklist en zie wat je op praktisch vlak nu al kunt regelen voor je kind.