Welkom heten en afscheid nemen
Wanneer je kindje stil geboren wordt, kan het verdriet groot zijn. Welkom heten en afscheid nemen komen opeens erg snel achter elkaar. Heel aangrijpend als je er voor komt te staan. Afscheid nemen kan je helpen om dit verlies een plekje te geven.
Begraven of cremeren
Na twaalf weken zwangerschap kreeg Lindsay te horen dat de zwangerschap niet goed was. Haar man Kevin vertelt: 'Het viel ons redelijk rauw op het dak. Vooral omdat we al drie gezonde kinderen hadden.' Hoe moeilijk het ook is, in deze situatie moet je snel nadenken of je het kindje gaat begraven of cremeren. Een officiële begrafenis of crematie is niet wettelijk verplicht. Natuurlijk kan er een kleine intieme uitvaart worden geregeld, DELA doet dat graag.
Een deel van de ouders kiest ervoor hun kindje via het ziekenhuis te laten cremeren. ‘In het Jeroen Bosch Ziekenhuis is ons goed verteld wat de mogelijkheden waren’, vertelt Kevin. ‘Daardoor konden we bewust kiezen om onze zoon daar achter te laten. Ons verdriet was enorm, maar het gaf ons een goed gevoel dat hij samen met lotgenootjes gecremeerd zou worden.’
Wat heb je nodig?
Veel verloskundigen brengen al snel de verschillende keuzes ter sprake. Wil je zelf iets regelen (al dan niet met een uitvaartondernemer) of laat je het over aan het ziekenhuis? Uitvaartverzorgster Kim Linders: ´Er zijn ouders die schrikken en die willen dat deze periode zo snel mogelijk voorbij is. Andere ouders weten het niet. Vergeet ook niet dat ieder verlies anders is.’ Er zijn ouders die al heel lang de wens hebben om zwanger te worden en daarvoor een intensief traject hebben afgelegd. Er zijn ouders die nauwelijks met zwanger worden bezig waren. Volgens Kim is het belangrijk om bij het gevoel te komen. Voor de ene ouder is dat moeilijker dan voor de andere. ‘Een helpende vraag in die situatie is: ‘Wat heb je nodig . . . De één wil loslaten, de ander verwerken, weer een ander wil koesteren wat had kunnen zijn . . . ‘
Herinneringen
Herinneringen wil je koesteren. Ze zijn kostbaar en kunnen kracht geven om door te gaan. Kim: ‘In goede voorlichting en gevoel van medeleven zit de sleutel. Dat begint vaak bij de verloskundige. Voorlichting gaat niet alleen over hoe het verder moet met je kindje, maar ook over de herinneringen die je nog wilt maken.’ Het Jeroen Bosch Ziekenhuis biedt verschillende mogelijkheden om je kindje blijvend te herinneren. Denk daarbij aan hand- en voetafdrukjes op papier, een navelstrengherinnering (doorsnede van de navelstreng in een lijstje), uitzoeken van een troostdekentje of het maken van foto’s. Ook is er in het ziekenhuis een speciale plek waar ouders altijd naartoe kunnen om hun kindje te herdenken. Ook veel andere ziekenhuizen hebben hier aandacht voor. Als je als ouder zelf meer wilt weten dan is er op internet veel informatie te vinden. Je kunt bijvoorbeeld terecht op de website van Stilleven
Lotgenootjes
Wanneer je ervoor kiest om je overleden kindje via het ziekenhuis te laten cremeren dan wordt je kindje samen met andere overleden kindjes naar een crematorium in de buurt gebracht. Meestal is dat een crematorium waar het ziekenhuis afspraken mee heeft. DELA Maaslanden in Nieuwkuijk regelt deze collectieve crematies voor het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en voor Bernhoven in Uden.
Yvonne Kielensteijn, locatiemanager bij DELA Maaslanden, crematorium en uitvaartcentrum in Nieuwkuijk: ‘Wij noemen deze kindjes ‘lotgenootjes’. Meerdere keren per jaar vindt in ons crematorium zo’n crematie plaats. De lotgenootjes worden dan tegelijk gecremeerd. Deze crematie voeren wij net zo respectvol uit als een crematie van iemand die een lang leven had.’
Afscheid nemen bij de verstrooiing van de as
Samen met de ziekenhuizen in Den Bosch en Uden biedt DELA Maaslanden ouders de mogelijkheid om op een speciale manier afscheid te nemen van hun kindje. Zij krijgen via de ziekenhuizen een uitnodiging om met andere ouders bij de verstrooiing van de as te zijn. Yvonne: ‘Ouders van lotgenootjes missen vaak een afscheid. Daarom houden we hier op het strooiveld een kort afscheidsmoment rondom de verstrooiing van de as. Ouders die dat willen mogen daarbij zijn. Ze kunnen dan echt stilstaan bij het gemis en hun verdriet de ruimte geven. We denken ook dat ouders veel steun aan elkaar kunnen hebben.’
De verstrooiing van de as is meerdere weken na de crematie. Tot die tijd bewaart het crematorium Maaslanden de as. Dat geeft ouders de tijd om te bedenken of ze er wel of niet bij de verstrooiing van de as willen zijn. Kevin en Lindsay waren bij de verstrooiing van de as van hun zoon. Lindsay: ‘Dat betekende heel veel voor ons. Het was het laatste stukje afscheid dat wij konden nemen van onze zoon Ryan. Een afsluiting.’ Na afloop van de ceremonie mogen de ouders het crematiesteentje van hun kindje mee naar huis nemen. DELA Maaslanden ontwierp hiervoor een speciaal steentje dat mee de oven in gaat. Voor ieder lotgenootje een eigen steentje in de vorm van een hartje.
Waarom organiseert DELA dit afscheidsritueel?
Wettelijk is een officiële uitvaart van stil geboren kindjes tot 24 weken zwangerschap niet verplicht. Wanneer ouders dat willen dan regelt het ziekenhuis een anonieme gezamenlijk crematie. Voor sommigen is dat genoeg; andere ouders missen dan soms het afscheidsmoment. Daarom biedt DELA Maaslanden deze ouders een maand na de crematie de mogelijkheid om bij de verstrooiing van de as te zijn. Maaslanden ontvangt de ouders en gaat met hen naar het strooiveld waar een kleine ceremonie plaatsvindt. De ouders ontvangen hierover een brief van het ziekenhuis, waarna ze zich kunnen aanmelden bij DELA Maaslanden.
Wordt jouw kindje via het ziekenhuis in een ander crematorium gecremeerd? Dan kan het zijn dat er geen mogelijkheid is om bij de verstrooiing van de as te zijn. DELA bekijkt voor haar andere crematoria welke mogelijkheden daar geboden kunnen worden.