Crematieruimte biedt nabestaanden houvast bij het nemen van afscheid
18 maart 2016
Steeds meer nabestaanden hebben de behoefte om hun overleden dierbare tot in de crematieruimte te begeleiden. Sommigen rijden zelf de uitvaartkist naar binnen of drukken onder begeleiding de knop in om het crematieproces te starten. Nieuwe rituelen die de nabestaanden sterken in de gedachte dat niets nog tussen hen en de overledene in staat bij het afscheid.
Dat blijkt uit onderzoek van coöperatie DELA, waaraan bijna vijfhonderd van haar leden meededen. De laatste jaren signaleert de coöperatie een groeiende behoefte van nabestaanden om er bij te zijn wanneer de uitvaartkist met een dierbare overledene in de oven wordt geplaatst. In 2012 koos nog maar tien procent daarvoor, nu is dat al twintig procent. Van hen wil eenderde alleen in de ruimte aanwezig zijn. Een op de vijf spreekt er nog de allerlaatste woorden uit, en een op elke acht ondervraagden wil op de knop drukken en zo het crematieproces zelf starten.
Steun
Gebruikelijk nemen de directe nabestaanden definitief afscheid van hun overleden dierbare in de aula van het crematorium. De ruimte rond de crematieoven was altijd het domein van verzorgers en begeleiders. DELA speelt in op de veranderende wens van haar leden. In al haar nieuwe en verbouwde crematoria wordt deze ruimte voorzien van warme kleuren, kunstwerken en enkele zitplaatsen.
De deelnemers aan het onderzoek onder DELA-leden geven aan dat deze nieuwe mogelijkheden hen helpen het verlies te verwerken en de draad van het leven weer op te pakken. “Het maakt het aanvaarden makkelijker”, zegt een van de ondervraagden. ‘Je wilt toch zo ver mogelijk meegaan’, vindt een ander. Ook mensen die aanvankelijk twijfelden, waren later blij dat ze het toch gedaan hadden. DELA-medewerkers ondersteunen de familie en lichten desgewenst het crematieproces toe. Driekwart van de mensen die hiervan gebruik wil maken, vindt dat alleen de directe naasten mee moeten gaan in de crematieruimte.
Intiem
De 50-jarige Linda Rodolf en haar vier kinderen namen onlangs afscheid van hun overleden ex-man en vader. ‘Toen de uitvaartverzorger vertelde dat we mee die ruimte in mochten en zelfs op de knop mochten drukken, dacht ik: jeetje, wat eng’, aldus Linda. ‘Maar toen we eenmaal de huiselijke, aangename sfeer in het crematorium ondervonden, durfden we het toch aan.’ Ze zijn blij dat ze het hebben gedaan. ‘Het was intiem en goed. Het fijne is, je hebt tot het eind de regie. Je weet dat de overledene daadwerkelijk op een respectvolle manier het leven verlaat, want je bent daar samen getuige van.’
Op het laatste moment
Niettemin zijn er ook leden die aangeven dat ze de gang naar de crematieruimte te emotioneel of confronterend vinden. ‘Maar misschien moet je die beslissing op het laatste moment opnieuw overwegen’, suggereert een van de ondervraagden. Coöperatie DELA beklemtoont dat de nabestaanden zelf bepalen wat zij bij een afscheid wel of niet willen en dat deze beslissing altijd en tot op het laatst bij de hen zelf blijft.
Aanleiding voor het DELA-onderzoek is de officiële opening op 18 maart van haar crematorium en uitvaartcentrum Domstede aan de Proostwetering 8 in Utrecht. In het moderne gebouw vinden naar verwachting 1100 crematies en 500 verzorgingen per jaar plaats. Nieuw in dit crematorium is de afstandsbediening waarmee nabestaanden zelf het crematieproces kunnen starten. DELA is voortdurend opzoek naar vernieuwingen in haar dienstverlening waarmee nabestaanden mooie herinneringen aan het afscheid van hun overleden dierbare kunnen creëren. Die herinneringen helpen bij het verwerken van het verlies, zodat daarna de draad van het leven weer opgepakt kan worden.
