Emotionele waarde begraafplaatsen onvoldoende onderkend

Betekenisvolle taak

“De tocht langs de paden en monumenten maakt de historie van een dorp, plaats of stad zichtbaar. Het aanleggen, inrichten en beheren van een begraafplaats gaat bovendien om fundamenteel respect, het gelegenheid geven tot bezoek, tot rouwverwerking, tot herinneren en herinnerd worden. Dit is een wezenlijke emotionele waarde van begraafplaatsen,” aldus Martin Kersbergen, woordvoerder DELA. Het is vervolgens aan de gemeente om de prijs daarvoor te bepalen. De tarieven per begraafplaats verschillen enorm. Kersbergen: “Op het moment dat een wethouder de begraafplaats ervaart als kostenpost, gaat er fundamenteel iets mis. De zorg en vormgeving van een fatsoenlijke, volwaardige rustplaats brengen meer zorg en verantwoordelijkheid met zich mee dan het aanbieden van een faciliteit.” Ook de huidige tendens waarbij gemeenten begraafplaatsen afstoten, baart DELA zorgen. “Hoe kun je de betrokkenheid bij en zorg voor bewoners beter uiten dan ook zorg te dragen voor een waardevolle plaats van begraven en herdenken? Daar ligt een betekenisvolle taak voor gemeentelijke bestuurders.”

Morele plicht

DELA verzorgt circa 40.000 uitvaarten per jaar en heeft eigen crematoria. Daarbij is de keuze tussen begraven of cremeren een fundamenteel recht van individuen die op andere dan financiële motieven gebaseerd moet blijven. Kersbergen: “Samen met gemeentelijke bestuurders, hebben wij de morele plicht er voor te zorgen dat begraven en cremeren ook voor de minder draagkrachtigen bereikbaar en betaalbaar blijft.” Onlangs werd bekend dat inmiddels 60% van de nabestaanden kiest voor een crematie. De grote tariefsverschillen voor begraven en de vaak forse gemeentelijke tariefsstijgingen vindt DELA al jaren zorgwekkend, maar lijkt na 8 jaar vergelijkend onderzoek onomkeerbaar.

Gespreide betaling

Kersbergen: “Ons vasthoudende pleidooi voor meer transparantie bij het bepalen van die tarieven heeft geen navolging gekregen bij de landelijke en lokale overheid. Sterker: de verschillen zijn almaar groter geworden. Toch zou dat doorbroken moeten worden.” De Landelijke Organisatie van Begraafplaatsbeheerders (LOB) kan daarbij van betekenis zijn door haar pleidooi voor het betalen in maandelijkse termijnen gestalte te geven. “Dat maakt de tarieven voor het begraven niet lager. Maar gespreide betaling, in plaats van voor tientallen jaren in één keer vooruit, maakt de principiële keuze tussen begraven of cremeren voor nabestaanden minder zwaar.”

Goede voorbeelden als inspiratie

Gelukkig ziet DELA ook vele voorbeelden van gemeenten die de tarieven van haar betaalbare begraafplaatsen niet of nauwelijks verhogen. Gemeenten, zoals Veenendaal en Hellevoetsluis, die inzien dat een begraafplaats meer is dan een bezoek aan een verwante persoon. DELA hoopt dat de goede voorbeelden inspirerend zijn.