Stappenplan
Hoe moeilijk het ook is: na het verlies van een dierbare gaat het leven door. Een passend afscheid is een eerste stap binnen het rouwproces. Dit stappenplan voor het regelen van een uitvaart helpt je op weg.
'We combineerden islamitische rituelen met onze wensen van nu.’
Toen Sharida’s moeder overleed, wist zij dat het een islamitische uitvaart moest worden. Sharida regelde samen met uitvaartverzorger Marjolein Otten en de uitvaartbegeleider met veel liefde een respectvol afscheid. ‘We hebben het afscheid ingericht zoals mijn moeder het had gewild en dat geeft rust.’
Sterke, onafhankelijke vrouw
‘Mijn moeder was een hele sterke, onafhankelijke vrouw die alles goed regelde voor haar gezin. Al op jonge leeftijd overleed mijn vader waardoor mijn moeder achterbleef met negen kinderen. Om haar kinderen de toekomst te geven die ze verdienden, verhuisden we op mijn achtste naar Nederland. Daar woonde namelijk al familie en vrienden. We hebben een grote familie en mijn moeder was een erg geliefde vrouw. Samen maakten we er het beste van, want het was niet altijd makkelijk voor haar om zo jong al haar man te verliezen. In haar laatste jaren was mijn moeder dementerend. Samen met mijn man zorgde ik voor haar.’
Met een gerust hart uit handen geven
‘Toen ik aan mijn moeder vroeg: “Als je komt te overlijden, wat zou je dan graag willen?” was het enige wat mijn moeder zei: “Op z’n moslims begraven worden.” Wat dat precies inhield wist ik niet. Ik geloof namelijk in mijn hart, maar ik weet niet welke rituelen en gebruiken bij een islamitisch afscheid horen. Toen mijn tante een jaar voor mijn moeder overleed, nam ik de rituelen van een islamitische uitvaart daarom zo goed als ik kon in me op. Toch wist ik niet precies welke stappen ik moest zetten toen ik de uitvaart van mijn moeder moest regelen. Gelukkig stond ik er niet alleen voor en hielpen uitvaartverzorger Marjolein, de imam en zijn dochter Nazma met het regelen van een uitvaart waarin ruimte was voor traditionele islamitische rituelen én de wensen van mij en mijn familie. Wij wilden bijvoorbeeld graag muziek draaien, een toespraak houden en dat de gebeden werden voorgedragen door de imam. De muziek en de speeches zijn niet gebruikelijk bij een islamitische uitvaart maar gelukkig ging de imam daar in mee. Zijn dochter Nazma leidde uiteindelijk de dienst en hij droeg de gebeden voor. Het was fijn om de uitvaart samen te kunnen regelen.’
Het regelen van een Islamitische uitvaart
Een mooi en passend afscheid zorgt voor fijne herinneringen. We vinden het daarom erg belangrijk dat de uitvaart met veel zorg en ruimte voor eigen wensen en tradities wordt ingevuld.
Rituele wassing
‘Mijn moeder vond het belangrijk om er goed verzorgd uit te zien. Daarom wilde ik graag de laatste verzorging van mijn moeder doen. Het voelde als het laatste dat ik voor haar kon doen. Nazma hielp mij en mijn zussen bij de rituele wassing en zij vertelde dat dit ook het moment was om alles wat we nog tegen onze moeder hadden willen zeggen, uit te spreken. Alles wat er gezegd werd, bleef ook daar in de wasruimte waardoor het echt ons moment werd. Op datzelfde moment liepen mijn man en Marjolein het draaiboek voor de dienst door. Zij wisten van de muziek die we zouden afspelen, de foto’s die voorbij zouden komen en de toespraken. Ik kon dat helemaal uit handen geven en me richten op de verzorging van mijn moeder.’
Elke dag even contact
‘Mijn man en ik hadden elke dag wel even contact met Marjolein en dat was fijn. Zo wisten we wat ons te wachten stond. En ook als ik het even niet meer wist, kon ik altijd bij haar terecht. Ze stond open voor ons en ze was zo lief en zacht van karakter, dat maakte alles heel veel makkelijker. Van regelen van de locatie, tot de timing van muziek en speeches; Marjolein heeft ons zo geholpen.’
Een persoonlijk afscheid, ook als je niet verzekerd bent
Ook zonder verzekering helpen onze mensen je bij het regelen van een persoonlijk afscheid.
Tóch een afscheidsspeech
‘De dienst begon met een voorwoord van de imam, muziek en gebeden. Deze werden afgewisseld met stilte terwijl er foto’s voorbijkwamen. Mijn man zou eigenlijk namens mij iets vertellen, maar op de dag zelf besloot ik dat ik dit toch graag zelf wilde doen, net als mijn drie zussen. Ik vertelde dat we ’s avonds onze nagels niet mogen knippen, “dat moet je maar overdag doen,” zei ze dan. Of dat je een paraplu niet in huis open moet maken. Ik merk dat ik deze dingen ook weer doorgegeven heb aan mijn kinderen. Dan hoor ik het ene kind tegen het andere zeggen “je weet toch dat je ’s avonds je nagels niet mag knippen” en dan denk ik even aan haar met een glimlach. Zo is ze toch dichtbij. Ik ben heel blij dat ik haar nog heb toegesproken tijdens mijn speech. Mijn laatste woorden waren: Mama, ik wens je een goede reis.’
Alleen met de kinderen
‘Aan het einde van de dienst liepen we naar de kist om afscheid te nemen van mijn moeder. De naaste familie bleef achter en de gasten werden naar buiten begeleid. Maar terwijl wij bij de kist stonden, bleef iedereen in de deuropening staan. We voelden ons hierdoor zo gesteund. Het was pijnlijk dat niet iedereen bij het afscheid aanwezig kon zijn, maar tegelijkertijd was het heel mooi dat alleen haar kinderen om haar heen stonden toen de kist dicht ging. Ik weet dat het gek klinkt, maar ik had het afscheid van mijn moeder voor geen goud willen missen.’
In alle rust
‘We hebben het afscheid ingericht zoals mijn moeder het had gewild en dat geeft rust in jezelf. Ook nu ze bijna een jaar overleden is, zijn er momenten dat ik mezelf erop betrap dat ik in alle rust aan mijn moeder wil denken. Dan vraag ik de kinderen om mij even alleen te laten en zet ik liedjes op waarbij ik aan mijn mama denk. Daarna kan ik weer door.’
Wij helpen graag; stap voor stap een persoonlijk afscheid regelen
Een afscheid regelen, hoe doe je dat? Je moet veel beslissingen nemen in een tijd waarin emoties vaak een grote rol spelen. Welke keuzes komen er op je af? Dit stappenplan voor het regelen van een uitvaart helpt je op weg.
Kijkje achter de schermen
In de serie Kijkje achter de schermen vertellen onze medewerkers hoe ze hun kennis en ervaring inzetten om nabestaanden zo goed mogelijk te helpen. Zie bijvoorbeeld hoe Veran nabestaanden helpt bij de laatste verzorging van hun dierbare en hoe Dave als medewerker Overbrenging en Verzorging zorgt voor een stukje rust in het rouwproces van nabestaanden.